Savez od osnivanja do danas

Istorija Saveza za cerebralnu i dečiju paralizu seže još od prvih posleratnih godina, nakon Drugog svetskog rata. Ciljevi koji su tada postavljeni i aktivnosti koje su sledile, vremenom su se proširivale, pa je naša organizacija postala arhetip socio –humanitarne organizacije u našoj zemlji početkom 21. veka. Zahvaljujući dr Miroslavu Zotoviću, grupa osoba sa cerebralnom i dečijom paralizom je 1952. godine prvi put dobila prostor u Zavodu za rehabilitaciju ratnih i civilnih invalida u Beogradu, isključivo namenjen za njihovo osposobljavanje. Problemi koje sa sobom nose cerebralna i dečija paraliza tek tada su postali vidljivi, pa je, slobodno možemo reći, taj događaj inicirao ideju o nastanaku organizovanog udruživanja roditelja i osoba sa cerebralnom i dečijom paralizom. Prvo zabeleženo udruživanje roditelja dece sa cerebralnom i dečijom paralizom počelo je 1956. godine, da bi se 1957. zvanično osnovalo Društvo za brigu o deci sa cerebralnom paralizom, jedno od prvih socio-humanitarnih udruženja invalida u tadašnjoj Jugoslaviji. Društvo je tada usvojilo program rada koji je obuhvatao rad sa roditeljima i rad sa osobama sa cerebralnom paralizom, ali i rad na unapređenju društvene zaštite. Ova problematika je veoma brzo privukla veliki broj stručnjaka koji su nesebično pružili podršku kroz svoje oblasti delovanja i institucija u kojima su radili (Centar za cerebralnu paralizu, Institut za rehabilitaciju, Institut za majku i dete, Specijalna bolnica na Banjici, Zavod za proučavanje socijalnih problema i druge obrazovne ustanove).

Osnivanje Saveza za CDP Srbije

Inicjativa za osnivanje republičke organizacije osoba sa invaliditeteom, sa posledicama cerebralne i dečije paralize potekla je upravo od naše gradske organizacije. Savez za cerebralnu i dečiju paralizu Beograda dao je neprocenjiv doprinos osnivanju, radu i uspesima naše republičke organizacije. Naša saradnja isprepletana je mnogobrojnim nitima koje su doprinele velikim uspesima ostvarenim našim zajedničkim naporima. Podela rada između naših organizacija uvek je postojala, ali ne kao kruta birokratksa forma, već uz organizacione principe koje smo prilagođavali konkretnim okolnostima. Ipak, bilo je veoma važno da se podstakne formiranje organizacija invalida van Beograda i da se proširuje krug ljudi koji su uključeni u različite aktivnosti. Tako su sedamdesetih godina prošlog veka, počele da se formiraju lokalne organizacije po gradovima i opštinama širom SFRJ - današnje članice Saveza za CDP Srbije stvarane po uzoru na Društvo za brigu o deci sa cerebralnom paralizom iz Beograda. Ove organizacije su učinile mnogo za svoje članove, kao i za sve druge invalide u zemlji - od promena u zakonskim okvirima ka poštovanju ljudskih prava, uklanjanja komunikacionih i fizičkih barijera, samozastupanja i uključivanja mladih i odraslih osoba sa cerebralnom i dečijom paralizom u zajednice, kao i njihovih roditelja. Sve ove zadatke nije bilo moguće izvršavati bez jednog centralnog koordinatornog tela. Usledila je potreba za formiranje organizacije kojom bi se obezbedilo racionalno korišćenje raspoloživih kadrova uz postizanje maksimalne efikasnosti rada. I tako je 1973. registrovano Udruženje invalida sa cerebralnom i dečijom paralizom, nastalo spajanjem lokalnih organizacija i Društva za brigu o deci sa cerebralnom paralizom iz Beograda. Naziv je zvanično promenjen u Savez za cerebralnu i dečiju paralizu Srbije 2010. godine i registrovan u Agenciji za privredne registre.

Razvoj Saveza

Od samog osnivanja republička organizacija preuzela je mnoge poslove na kojima je do tada radio gradski Savez. U to doba bila je aktuelna jedna od bezbrojnih integrativnih faza u neprekidnom reorganizovanju gradskih i republičkih zdravstvenih ustanova, koje su odveć često bile same sebi svrha.

U okviru jedne takve reorganizacije bilo je zamišljeno ukidanje Zavoda za cerebralnu paralizu kao posebne zdravstvene ustanove. Nije bilo lako nositi se sa tadašnjom uobraženom zdravstvenom birokratijom. Aktivisti Saveza nisu posedovali ni autoritet profesije, ni društvenu moć političara. Na njihovoj strani bili su samo argumenti koje je nametao sam život – potreba osoba pogođenih cerebralnom paralizom za specifičnom vrstom zdravstvenih usluga koje se ne mogu pružiti u ustanovama opšteg tipa. Borba je potrajala nekoliko godina, sve dok nadležne strukture nisu digle ruke od upornih cerebralaca.

Stvaranje mreže lokalnih društava

Osnaživanje aktivista i sama brojnost osoba sa cerebralnom paralizom dovela je do zaključka da je korisno i potrebno organizovati Društva na opštinskom nivou. Na taj način počeo se da se ostvaruje naš cilj - da aktivnostima organizacija bude obuhvaćen veći broj porodica osoba sa invaliditetom kojima je bila potrebna pomoć zajednice. Formiranjem lokalnih organizacija lakše se dopiralo do većine invalida u selima ili zabačenim varošima.

Takav način organizovanja poboljšao je finansiranja Društava iz lokalnih izvora (iz tadašnjih opštinskih SIZ-ova) i stvoreni su uslovi da se približimo invalidima i njihovim porodicama. Formirane su organizacije u Užicu (1977. g.) i u Nišu (1978. g.), zatim Društvo za cerebralnu i dečiju paralizu Kuršumlija, kao i 12 opštinskih društava na teritoriji Beograda (Voždovac, Rakovica, Čukarica, Zemun...). Sledilo je osnivanje organizacija u Šapcu, Leskovcu, Valjevu, Smederevu, pa redom 1981. organizacije u Čačku, Kraljevu, Požarevcu, 1985. u Trsteniku, 1987. u Novom Sadu, 1993. u Kruševcu, 1994. u Somboru, 1997. u Kragujevcu i Kikindi, 1999. u Subotici, 2000. godine u Jagodini i Priboju, 2001. u Aranđelovcu, Novom Pazaru, Zrenjaninu i Sremskoj Mitrovici, 2002. u Zaječaru, Ivanjici, Svilajncu, Pančevu, 2004. u Paraćinu, 2005. u Vranju i Kosjeriću, 2006. u Velikoj Plani, Blacu i Vršcu i 2007. godine u Negotinu i Kovinu.

Uspesi u polju socijalne zaštite

Iako se Savez na samom početku bavio poboljšanjem mogućnosti i usluga za invalide u oblasti medicine, veoma brzo smo krenuli da budemo aktivni i u oblasti socijalne zaštite.

Društvo se zalagalo za vaninstitucionalne oblike zbrinjavanja osoba sa cerebralnom i dečijom paralizom, kao i integrisanje svojih članova u društvene tokove, što je podrazumevalo njihovo uključivanje i njihovih porodica u kulturne i zabavno-rekreativne manifestacije, podižući na taj način svest sredine o postojanju osoba sa invaliditetom.

 

Savez za cerebralnu i dečiju paralizu Srbije sa društvima širom naše zemlje, ostvario je mnogo uspešnih projekata na republičkom i lokalnom nivou, od uticaja na promene zakona u prilog osoba sa invaliditetom, njihovog uključivanja u zajednicu i stvaranja boljih uslova za obrazovanje i zapošljavanje, poboljšanja uslova medicinske rehabilitacije i nege...

• Prethodna
• Sledeća